Gabayagni waa
gabaygii ugu horreeyey ee Maxamed Cumar Dage ee Silsiladdii Rayad.
Wuxuu dhinaca saarayaa gabayaagii ka horreeyey ee Ogaadeen,
yoolkiisuna waa Dhulbahante guud ahaanba. Dhacdooyin uu shaahid u
ahaa iyo kuwo looga sheekeeyeyba isagoo kaashanaya ayuu dhinaca
Dhulbahante u diray gabaygan, isagoo Cali-dhuux si gooni ah ugu
halqabsanaya, dabacsanaanta tolkiina u taxaya.
Waxaa la wariyey
in Maxamed Cumar Dage dhashay abbaaraha markay silsiladdu curatay,
qiyaastii markii uu labaatan jirsadayna uu tiriyey gabaygiisan ugu
horreeyey gabayada dhawrka ah ee uu silsiladda ku leeyahay.
Maxamed wuxuu
Cali-dhuux u sheegay inaan loo baahnayn af aan daacad ku hadlayn,
loose baahan yahay in wax layska dhiciyo, Dhulbahantase ay wax-iska-caabin
oo dhan ka gabangaabsadeen, gacmahana ka laabteen dadnimo xumo iyo
fulaynimo darteed. Wuxuu tirinayaa dhammaan dhulkii Cali-dhuux
carrabka ku dhuftay isagoo leh dhulkanagii waa noo hantiyee,
kaagiise away? Wuxuu tilmaamay adhax-jabkii uu aaminsanaa in
Ogaadeen u gaystay Isaaq iyo siday u udulufeen markii ay waayeen
difaacii Ingiriiska. Wuxuu tibaaxay dulliga haysta Dhulbahante oo
nin doorkoodii Isaaq xakawda ka wada jaray dhiigoodiina cawska
mariyey.
Wuxuu la
yaaban yahay sida Dhulbahante aanu diyaar ugu ahayn inuu u aaro
raggiisii qaaliga ahaa ee ciyaarta iyo kibirka Habar Yoonis u laysay.
Waxaa kale oo uu guubaabinayaa Dhulbahante una caddaynayaa inay
waajib ku tahay baadigoobka iyo u dagaalanka xaqa ka maqan. Nimanku
xumaa sideebaa hal nin oo gacanta qaada looga waayey ayuu is
weydiiyey? Wuxuu yidhi:
-
Waayahanba
dacniyay maansaduu, dahabku saaraaye
-
Dudunkaan u
rogoy dhawr sabaan, yuu ku daayimaye
-
Xalunbaa
dabuubtiyo himsigu, wax igu daareene
-
Abtirsiimo waa
dacar jinnoo, waan danqanayaaye
-
Dalkii nimanka
tagayow fariin, dowga qabadsiiya
-
Dadka kale ha
joogee warkaa, Cali dareensiiya
-
Deelqaafku waa
ba’an yahee, daacad ugu sheega
-
Doqonkii
laguubaabin jiray, dib u guhaadow dheh
-
Ogaadeen Dannood
iyo Dig iyo, durugsay ceelkii dheh
-
Iidoor
dalaalsimo kawaa, Doollo iyo Ciid dheh
-
Daratoole iyo
Faafan baa, daakhilkii yahay dheh
-
Deegaanta
Iligeedne waa, dagal Makaahiil dheh
-
Deris nimaan
kujooginina waa, daaqi Xodayood dheh
-
Daahyaale loo
aar colkaad, nagu dankayseen dheh
-
Dagaagoodu waa
kuu tubnaa, daarihii Erer
dheh
-
Haddaan gaalku
noo dilin lsaaq, Deleb ma maaleen dheh
-
Majeerteen
dagaalkii dhawayd, duni u siigee dheh
-
Daandaansigii
Reer Islaan, Sacad u daaduun dheh
-
Nin dakano ka
haystooy arkaan, Sade ma daayaan dheh
-
Daaroodka kale
waa hayaa, ficil dagaalkiiye
-
Dacashii Garaad
Faarax baa, daad kasoo galaye
-
Darxumoode
nimankii fadhiyay, darar Nugaaleed e
-
Demeni iyo
baqdini waa miday, dir u lahaayeene
-
Dulligaad
Dhulbahantoow qabtaan, Doyna laga sheeg dheh
-
Goortay shamsadu
duugantee, dan u madoobaato
-
Dam haday tidhaa
goroyadaan, daaq u noqonayne
-
Wax Ia da’ah
dunjiga Aadan Hagar, duq iyo waayeelba
-
Kobtii Xaajigii
lagu dag dhabay, kama dareeraane
-
Arliguu dangiigo
u ahaa, laga dabayloowye
-
Sidii xoon
laxdiisii dunteey, ugu dul meeraane
-
Isagu aakhiruu
degay Illaah, deeqii haw furo e
-
Maxilaha
dumaasha u hadhay, dacari haysaaye
-
Danqan maayo
Reer Faarixii,
damaca waallaaye
-
Axmed Cigana
duugow haddaan, lagu danbaabayne
-
Daynkoodu
Habaryoonis waa, lagama doontaane
-
Dabcigii xumaa
iyo lawaa, daalunimadiiye
-
Qoomkii Illaah
dooriyaa, diiranaan ma lehe
-
Ararsame
dagaal kumajiroo, daacad dhiib noqoye
-
Cali-gerina ka
duugow dil, iyo laayaan dheh
-
Kuwii
danabyadoodii la jaray, dakhar ma gaystaane
-
Doolaabta
naagaha xidhiyo, duub caddiyo weerka
-
Agoomaha ilmada
duugayiyo, dumarka booyaaya
-
Kama
diilalyoodaan kuway, duray wadaageene
-
Dabka iyo
magliga waa hayaan, la isku dooxaaye
-
Hadday faro wax
daawayni, duul dhan baa hadhaye
-
Ma dad yare e
Eebow xukmiyay, inay dulloobaane
-
Allaa dilay
nimaan diin lahayn, oo dariiqo ahe
-
Doorsoocadkii
Muusayoow, yuu ku daayimaye
-
Ku dikada dilkii
ina Cameey, Daayin baa jira e
-
Dunta kama
jalaadeen hadday, dirir ku quustaane
-
Dulligeey ku
raaliga noqdeen, lalama doonayn e
-
Niman aar ku
deeqiyo qabiil, dagan ma waayeene
-
Odayaal mushaar
loo dalbiyo, kheyrki baa dihine
-
Dab nin kaliya
oo shida miyaa, duulka laga waayey.
|