|
Gabaygiisii Murdud
Reebe wuxuu Maxamed ku tilmaamay inaan geeljire aaro u noqon karin
raggii Dhulbahante ee dhawrka ahaa ee Habar Yoonis laysay.
Haddaba, xilli ku
aadan 1948kii ayaa Ingiriisku shir u qabtay dhammaan degaanadii
Soomaaliyeed ee xukunkiisii ku hoos jiray si uu u damiyo colaado u
dhexeeyey qabaa’ilka Soomaaliyeed ee degaankaa ku dhaqan. Shirkaa
waxaa isugu yimid hoggaan-dhaqameedyo badan oo ka kala socday,
Ogaadeen, Dhulbahante, Isaaq iyo Warsangali. Waxaa ka mid ahaa
ragga madashaa yimid Maxamed Cumar Dage oo ay gabayadiisii hore
Dhulbahante gaadheen hase yeeshee ay qoonsadeen, halkii uu filayey
hanbalyo iyo salaanna wax ka duwan oo uusan jeclaysan la soo
gaadhsiiyey.
Sida la wariyey,
waxaa dhinaca Dhulbahante laga keenay hadal dhammaadkiisu ahaa “Rag
waanu laynay ee si kale ayuu Maxamed Cumar noo xistiyayaa oo uu
libinta aan soo hoyinay uu u sheegi la’ayahay.” Hadalkaa ayaa
Maxamed Cumar Dage dhibay oo hiil iyo abaabulkiisii uu qaadan waayey
in wanaag mooyee wax kale loogu badalo. Haddaba, shirkii ayuu ka
dhex kacay, faraskiisii suugaanta jeedladay.
Wuxuu Dhulbahante
ku dhalliilay in guubaabadiisii diirin weyday, gabayadiisiina ay qoonsadeen,
intii ay ka dhiidhiyi lahaayeen dulliga haysta. Sidaa haddii ay
tahay, wuxuu gabayguba mudan yahay in oodda loo rogo maxaa yeelay
wax wanaag ah oo laga gaadhayaa ma jiro, ayuu ku dooday. Maxamed
wuxuu doodiisa u gudbiyey Daaroodka kale. Mar haddii Dhulbahante is
dhaqaajin waayey, raggoodii u aari waayey, dhulkiisiina dhacsan
waayey, waa in loo gacan dhaafaa oo Habar Yoonis rag maqaawiir ah
laga laayaa, ayuu wax ku guubaabiyey. Harti ayuu si gooni ah ugu
xil saaray aaraha raggii xulka ahaa ee Dhulbahante laga laayey.
Wuxuu yidhi:
-
Mudaakarada
geeraar hadday, mucurto kuu gayso
-
Marxalkaad u
shegtiyo haddii, marinkii loo diido
-
Kol haddaad
masaladaad tidhaa, loo miyirin waayo
-
Adoo maray
Lillaahida haddii, eexo lagu moodo
-
Miyirdiin hadduu
kugu qabsado, maansadaad tirisay
-
Murti iyo
martabo loo xishiyo, muuno laga waaye
-
Murdud Reebe
gabaygaan kal horre, uunka maqashiiyey
-
Een midhaha
Daarood dhex dhigay, mucurtiduu reebay
-
Ee muunsanoowgiyo
ahaa, hiil u mara xoorka
-
Een muqadimiintii
la jaray,
ugu muraaqooday
-
Gabaygaan
Hartiga maaxiyiyo, Mudug raggii joogay
-
Gabaygaan u
maakibay in loo, mudo masaalkooda
-
Martaan xidhanay
Habar Yoonistii, murunku noo yiilay
-
Niman madaxyo
weyn ahoo, muhindisoonaaya
-
Anigoo
Macbuudbaw hayee, malag la doonaaya
-
Gabaygaan
magaalada lahaa, meyd halaga qaado
-
Abtir lagama
maydhiyo nimaad, mini wadaagtaane
-
Ficil waa
musiibee intaan, gibil madoobaaday
-
Lagu maadsay
goortaan lahaa, waa la murugoone
-
Gabaygaan
manaabada
lahaa, maqan ku raadcayso
-
Raggii aaro
looguma maqnoo, waaba loomarag e
-
Malahay
khasaaryeey sideen, ugu muraad seegay
-
Inay midigta
qaadaan lawaa, miidha Habarwaaye
-
Milgihii
Shirshooraan
sugayn, muuno duul gob ahe
-
Mulkigii Garaad
Faaraxoow,
idinka maaroowye
-
Dadku magaca waw
wada jiray, midhaha Daarood e
-
Jifadaase lala
maadhi jiray, maydh la oloshaaye
-
Wax maqaanihii
la gala baxay, maanta Reer Hagar e
-
Inuu miilo
gabay Reer Cameey, maqal Ogaadeen e
-
Marwo jabbe
markii lagu jarriyo, murankii qoolabe
-
Milgo xumo Bah
Dahabaan lahaa, milicsan maayaane
-
Maxamuud Gureey
iyo Bilow, malihii beenoowye
-
Mara-wenyta Reer
Faaraxoow, deyse murankiiye
-
Mayal-qabad
ka dhimay Reer Cigaal,
meel uu joogaba e
-
Reer Maxamed
muuniyo ka samir, magac wanaagiiye
-
Haweenkuba
martoo laga furooy, mahad ku sheegtaane
-
Macbuudkii
abuuriyo siddaa, Maalligow galaye
-
Wax la mid ah
qabiil magag ahoo, miidha qaayibaye
-
Laga maarsay
laba Muuse iyo, mohosho Reer Cawle
-
…
-
Warsangali u
mari yaan Hartiga, gabalkii moogaane
-
Majeerteen u
sheeg xaajadaa, waa mashaqo weyne
-
Kuwii ficilka
maamuli ogaa, wada muhiibsiiya
-
Maxamuud
Saleebaan u mari, madaxyo weyntiisa
-
Bal in ay
dhabliga
meeriyaan, aad u maqashiiya
|
|
|
|
|
|
|
|
|