Gabayada uu Qamaan
Bulxan ka mariyey sheekadii jacaylka ahayd ee Barni Sheekh Cabdille
waxaa ka mid ah gabaygan hoose.
Sheekadu waa sheeko dheer, dadka
badankiisuna maqal, halkase aynu ujeedno, waxaa la yidhi culimo
Reer Sheekh Abbayoonis ah ayaa loo keenay Barni oo la yidhi ka
fasaqa Qamaan. Wadaadadii kutubtii ayey ku noqdeen wax baab ah
oo ninka haweenayda ka fasaqayana way waayeen. Waxay
yidhaahdeen wax qiil ah uma hayno, ee na dhaafiya.
Ka dib, wadaado kale oo Reer Aw Nuux
ah (Abasguul) ayaa loo geeyay oo sidii kuwii hore haweenayda inay
fasaqaan laga codsaday. Kutubtoodii ayey u kala rogeen.
Gar iyo gur tay dooniba ha ahaatee way fasaqeen, inay Barni madax
bannaan tahay ayeyna u sheegeen.
Qamaan ayaa siday wax
u dhaceen looga waramay, kolkaa ayuu wadaado oo dhan la colloobey
marka laga reebo kuwa Reer Sheekh Abbayoonis. Oo muxuu ula
colloobi waayey, waxay ku sameeyeeni ma wax aan la collaysanbaa!
Muddo ka dib, waa tii
Barni lasoo dhiciyey, raaskeedii iyo gurigii Qamaan Bulxanna dib ugu
soo noqotay. Maalin maalmaha ka mid ah ayuu Qamaan yimid
gurigiisii oo ay culimo ka hor xadraynayso, kolkaa ayuu warsaday
"war wadaadayahow yaad tihiin?” Wadaada Soomaaliyeed
qabiil gooni ah ma ahaan jirin mana sheegin jirin ee waxay sheegan
jireen inay yihiin dariiqo, xer, culimo ama ikhwaan kolba kay
doonaan, dadkuna sidaa ayuu u yiqiin kuna tixgelin jiray.
Wadaadadii waxay Qamaan ugu jawaabeen “Ikhwaan baanu nahay!” Intaas
markii la is dhaafsaday ayuu Qamaan tixdan garnaqsiga ah wadaadadii
hortooda ka mariyey.
Gabaygu waa kala maqan
yahay, laakiin inta aanu helay wuxuu yidhi:
-
Ikhwaankiyo ardadu waa kuwaan, eedda lee nahaye
-
Abayoonis mooyee wadaad, eegataan nahaye
-
Kol hadday ubbiyo loox sitaan, waa
Allow sahale
-
Abasguulna waan ugu nebcahay, uumiyaha noole
-
Allaa igu og goortaan arkaan, umal
wareeraaye
-
Mufti sheekh yaa iga fasaqay ma
aligi dhalaye??
-
Waa wada abtiyo seedi iyo, ina
adeerowe
-
Asmo iyo caqliyo arrin wuu, ii
isxaan falaye
-
Ardaaga iiga kaca naagtu waa, taydun erideene
Tixdaa kore waxaa soo saxay Axmed
Cabdi Haybe. Mahadsanid Axmed.
Gabay kale oo aan saddex beyd ka hayno ayaan halkan raacinaynaa. Qamaan
Bulxan oo Adari ku xidhan oo ay Amxaaro xidhay ayaa waxaa lagu yidhi Seyid
Maxamed dhimay. Sayidku waa noolaa markaa iyada ah ee qolyo u warxumo
tashiilaya oo dhibka Sayidka jeclaa ayaa warkaa Qamaan ku yidhi. Gabay
dheer ayuu markaa Qamaan Bulxan xabsiga dhexdiisa ka tiriyey isagoo beeninaya
geerida Sayidka kuna faanaya in Sayidku yahay nin isaga la dhashay.
Waxaan ka haynaa:
-
Seyid Maxamed waa dhaqan yahaye, dhimay ninkii keenay
-
Rabbi dhinaca naar ha u sudhee, wuu na dhaan furaye
-
Waa dheega Baahele Hartina, waa dhufaanyihiye
Soo raadi inta maqan gabayadan oo
dhan
|